Długie L4 a odszkodowanie z ZUS – kiedy otrzymasz świadczenie?

Materiał marketingowy 

Wielu pracowników zastanawia się, po jak długim zwolnieniu lekarskim może im przysługiwać odszkodowanie z ZUS. Wyjaśniamy, czym jest to świadczenie, w jakich sytuacjach Zakład Ubezpieczeń Społecznych je wypłaca i jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać pieniądze.

Czym jest odszkodowanie z ZUS za długotrwałą niezdolność do pracy?

Jednorazowe odszkodowanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) to świadczenie przysługujące osobom objętym ubezpieczeniem wypadkowym, które doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.¹ Świadczenie jest rekompensatą za utratę zdrowia i związane z tym konsekwencje zawodowe oraz życiowe.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej:

• Długotrwały uszczerbek na zdrowiu definiowany jest jako naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie jego funkcji na okres przekraczający 6 miesięcy, ale z możliwością poprawy stanu zdrowia w przyszłości.

• Z kolei stały uszczerbek na zdrowiu to takie naruszenie, które nie rokuje poprawy, prowadząc do trwałej niezdolności do pracy.²

Aby ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie, konieczne jest zakończenie leczenia i rehabilitacji oraz złożenie odpowiedniego wniosku do ZUS. Wysokość świadczenia zależy od procentowego stopnia uszczerbku na zdrowiu, określanego przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS na podstawie Rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 2002 r. w sprawie zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu oraz trybu postępowania ws. jednorazowego odszkodowania. Trzeba jednak zaznaczyć, że jednorazowe odszkodowanie z ZUS jest niezależne od innych świadczeń jak renta z tytułu niezdolności do pracy i może być przyznane równolegle, jeśli spełnione zostaną odpowiednie warunki.

W obu przypadkach, po zakończeniu leczenia i rehabilitacji, lekarz orzecznik ZUS ocenia stopień uszczerbku na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Na podstawie tej opinii ZUS podejmuje decyzję o przyznaniu jednorazowego odszkodowania.

Kto i w jakich okolicznościach otrzyma jednorazowe odszkodowanie z ZUS? Warunki

Aby otrzymać jednorazowe odszkodowanie, muszą być spełnione następujące warunki:

• objęcie ubezpieczeniem wypadkowym – osoba ubiegająca się o odszkodowanie musi być objęta ubezpieczeniem wypadkowym,

• wypadek przy pracy lub choroba zawodowa – uszczerbek na zdrowiu musi być bezpośrednim skutkiem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,

• stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu – uszczerbek musi być oceniony jako stały (nierokujący poprawy) lub długotrwały (trwający ponad 6 miesięcy z możliwością poprawy).

W przypadku śmierci ubezpieczonego, na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, jednorazowe odszkodowanie przysługuje uprawnionym członkom rodziny, w tym:

• małżonkowi z wyjątkiem sytuacji, gdy orzeczono separację,

• dzieciom własnym, drugiego małżonka, przysposobionym oraz przyjętym na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności,

• rodzicom, osobom przysposabiającym, macosze oraz ojczymowi pod warunkiem, że w dniu śmierci ubezpieczonego prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub ubezpieczony przyczyniał się do ich utrzymania.

Wysokość odszkodowania dla członków rodziny zależy od liczby uprawnionych osób oraz ich stopnia pokrewieństwa ze zmarłym ubezpieczonym. Aby ubiegać się o odszkodowanie, należy złożyć wniosek do ZUS, dołączając wymagane dokumenty, w tym zaświadczenie o stanie zdrowia (druk OL-9), protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy lub decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej.³

Ile wynosi odszkodowanie z ZUS za uszczerbek na zdrowiu?

Wysokość jednorazowego odszkodowania za stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu jest ustalana na podstawie procentowego stopnia uszczerbku, określonego przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS. Za każdy procent uszczerbku przysługuje określona kwota pieniężna.³

Aktualne stawki od 1 kwietnia 2025 roku

Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, od 1 kwietnia 2025 roku do 31 marca 2026 roku, za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 1636 zł.⁴

Przykładowo, jeśli lekarz orzecznik ZUS stwierdzi 5% uszczerbku na zdrowiu, wysokość jednorazowego odszkodowania wyniesie:5% × 1636 zł = 8180 zł.

Coroczna aktualizacja stawek

Wysokość jednorazowego odszkodowania jest corocznie aktualizowana i ogłaszana przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w Monitorze Polskim. Zmiany odzwierciedlają wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W poprzednim okresie, od 1 kwietnia 2024 roku do 31 marca 2025 roku, stawka wynosiła 1431 zł za każdy procent.

Dzięki corocznej waloryzacji wysokość odszkodowania z ZUS dostosowuje się do aktualnych realiów ekonomicznych, zapewniając poszkodowanym adekwatne wsparcie finansowe.

ZUS a dodatkowe ubezpieczenie – jak zabezpieczyć się finansowo?

Świadczenia z ZUS stanowią istotne wsparcie w sytuacji wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Jednak ich wysokość często nie pokrywa wszystkich potrzeb finansowych związanych z leczeniem, rehabilitacją czy utratą dochodów. Dlatego warto rozważyć dodatkowe zabezpieczenie w postaci prywatnego ubezpieczenia na życie z dodatkową umową NNW (na wypadek uszkodzenia ciała), ochroną na wypadek niezdolności do pracy lub na wypadek poważnych chorób.

Prywatne ubezpieczenie zapewnia wsparcie finansowe niezależnie od świadczeń ZUS. W przypadku trwałego uszczerbku na zdrowiu czy pobytu w szpitalu można liczyć na dodatkowe pieniądze.

Nationale-Nederlanden TUnŻ S.A. oferuje ubezpieczenie na życie z możliwością rozszerzenia o umowy dodatkowe:

• Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków –obejmuje wypłatę świadczenia w przypadku uszkodzenia ciała w wyniku wypadku.

• Ubezpieczenie na wypadek niezdolności do pracy – w przypadku całkowitej i trwałej niezdolności do pracy, spowodowanej chorobą lub wypadkiem, ubezpieczony otrzymuje jednorazowe świadczenie w wysokości ustalonej w umowie.

• Ubezpieczenie na wypadek poważnych chorób – wsparcie finansowe od razu po diagnozie choroby

Weź pod uwagę, że każde ubezpieczenie ma swoje zasady i nie zawsze dostaniesz pieniądze lub inne świadczenia. Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty, jeśli zdarzenie lub jego okoliczności są niezgodne z warunkami ubezpieczenia.

Dodatkowe ubezpieczenie może zapewnić finansowe wsparcie w niespodziewanych sytuacjach życiowych.

Materiał przedstawia wybrane informacje na temat ubezpieczenia na życie Ochrona jutra oraz umów dodatkowych: na wypadek uszkodzenia ciała, niezdolność do samodzielnego życia lub pracy i na wypadek poważnych chorób oferowanych przez Nationale-Nederlanden TUnŻ S.A. Szczegóły oraz ograniczenia i wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela dotyczące poszczególnych produktów znajdują się w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU).

Bibliografia

1. Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20021991673 [dostęp 05.2025].

2. Rozporządzenie MPiPS z 18 grudnia 2002 r. w sprawie zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu oraz trybu postępowania ws. jednorazowego odszkodowania, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20022341974/O/D20021974.pdf [dostęp 05.2025].

3. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Jednorazowe odszkodowanie, https://www.zus.pl/swiadczenia/swiadczenia-z-tytulu-wypadkow-oraz-chorob-zawodowych/jednorazowe-odszkodowanie [dostęp 05.2025].

4. Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lutego 2025 r. w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej w okresie od dnia 1 kwietnia 2025 r. do dnia 31 marca 2026 r., https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20250000222 [dostęp 05.2025].