Wszystko o reformie OFE

W wyniku reformy, OFE przestaną istnieć, a ich posiadacze muszą zdecydować co zrobić z dotychczas zgromadzonymi tam środkami. Posiadacze OFE mają do wyboru dwie opcje:
 

1. środki z OFE automatycznie trafią na prywatne specjalne IKE
2. przeniesienie środków na konto do ZUS.

Takiej decyzji nie będą podejmować osoby, które osiągną wiek emerytalny w terminie wskazanym w ustawie o reformie OFE – ich pieniądze trafią automatycznie na subkonto w ZUS.

Jeśli posiadacz OFE zdecyduje się oszczędzać w ramach specjalnego IKE powstałego z OFE, nie musi podejmować żadnego działania; proces jest automatyczny. Ze zgromadzonych środków zostanie pobrana opłata przekształceniowa w wysokości 15% wartości zgromadzonych środków. Każdy posiadacz „specjalnego IKE” będzie mógł wypłacić środki po osiągnięciu wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Pieniądze zgromadzone na IKE podlegają dziedziczeniu.

Posiadacze OFE mogą też zdecydować o przeniesieniu środków do ZUS – decyzję będzie trzeba podjąć w terminie wskazanym w ustawie. W takim przypadku konieczne będzie złożenie pisemnej deklaracji do swojego OFE. Po przeniesieniu środków do ZUS, pieniądze zostaną wypłacone w formie emerytury, jednakże zostanie od nich potrącony podatek dochodowy w zależności od stawki podatkowej obowiązującej w dniu wypłaty emerytury dla danej osoby (obecnie to 17% i 32%). Pieniądze przeniesione do ZUS nie podlegają dziedziczeniu. 

​​​​​​​W wyniku reformy Powszechne Towarzystwa Emerytalne, zarządzające dotychczas OFE, zmienią w Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych, które będą prowadziły specjalne IKE.
 

Reforma zakłada, że OFE automatycznie przekształcą się w specjalne IKE zarządzane przez doświadczone instytucje finansowe - towarzystwa funduszy inwestycyjnych powstałe z dotychczasowych powszechnych towarzystw emerytalnych (pieniądze z OFE będą teraz zapisane na specjalnym rachunku IKE). Posiadacz IKE powstałego z przekształconego OFE może wypłacić pieniądze po osiągnięciu wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Pieniądze podlegają dziedziczeniu.

Posiadacze OFE mogą zdecydować się na przeniesienie środków zgromadzonych do tej pory w OFE do ZUS (będą mogli to zrobić w terminach wskazanych w ustawie).  By to zrobić konieczne jest złożenie pisemnej deklaracji do OFE. Po przeniesieniu pieniędzy do ZUS, będą one wypłacone w formie emerytury. Pieniądze przeniesione do ZUS nie podlegają dziedziczeniu.
 

Reforma OFE dotyczy osób, które są wciąż aktywne zawodowo – muszą podjąć decyzję, czy środki z OFE trafią na specjalne prywatne IKE, czy przeniosą pieniądze do ZUS. Decyzję podejmują osoby, które do dnia określonego w ustawie o reformie OFE nie osiągną wieku emerytalnego.
 

Twoja decyzja w sprawie OFE wpłynie również na to, gdzie będą trafiały Twoje kolejne składki emerytalne. Jeśli zdecydujesz się przekazać pieniądze z OFE na specjalne IKE, część przyszłych składek emerytalnych trafi na subkonto w ZUS, gdzie będzie dziedziczona (dokładnie 7,3% podstawy wymiaru składek, pozostałe składki - 12,22% podstawy wymiaru - będzie trafiało na konto w ZUS). Jeśli jednak zdecydujesz się przenieść środki z OFE do ZUS, przyszłe składki emerytalne nie będą dziedziczone, ponieważ całość składek emerytalnych będzie trafiała na konto w ZUS (19,52% podstawy wymiaru składek). Środki dotychczas zgromadzone na subkoncie w ZUS, niezależnie od decyzji podjętej w ramach reformy OFE, wciąż są tam zapisane i podlegają dziedziczeniu.
 

Nie. Reforma OFE dotyczy wyłącznie osób, które mają zgromadzony kapitał w OFE. W latach 1999- styczeń 2014 do OFE musiał przystąpić każdy, kto rozpoczynał działalność zarobkową, z tytułu której do ZUS odprowadzana była składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Obowiązkowo środki w OFE gromadziły osoby urodzone po 1968 roku, natomiast dobrowolnie - osoby urodzone pomiędzy 1 stycznia 1949 rokiem a 1 grudnia 1967 rokiem. Osoby rozpoczynające pracę zarobkową od lutego 2014 r. mogły również dobrowolnie przystąpić do OFE. 

Warto mieć na uwadze fakt, że obecnie planowana reforma systemu emerytalnego dotyczy wszystkich tych osób, których składki były przekazywane do OFE (dobrowolnie lub obowiązkowo), niezależnie od tego, czy w 2014 roku osoby te zdecydowały się już nie odprowadzać kolejnych składek emerytalnych do OFE. Każda z tych osób ma bowiem nadal kapitał zgromadzony w OFE i w związku z tym reforma ich dotyczy. 
 

Osoby, które do dnia wskazanego w ustawie, osiągną wiek emerytalny, nie będą miały możliwości wyboru. W ich przypadku kapitał zgromadzony na rachunku w OFE zostanie automatycznie przeniesiony do ZUS na subkonto emerytalne i wypłacony później w formie emerytury.

Reforma OFE dotyczy wyłącznie osób, które mają zgromadzony kapitał w OFE. 

W latach 1999-styczeń 2014 do OFE musiał przystąpić każdy, kto rozpoczynał działalność zarobkową, z tytułu której do ZUS odprowadzana była składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Obowiązkowo środki w OFE gromadziły osoby urodzone po 1968 roku, natomiast dobrowolnie - osoby urodzone pomiędzy 1 stycznia 1949 rokiem a 1 grudnia 1967 rokiem. W związku z reformą systemu emerytalnego, która miała miejsce w 2014 r. osoby rozpoczynające pracę zarobkową od lutego 2014 r. mogły również dobrowolnie przystąpić do OFE, natomiast osoby już składkujące do OFE mogły wybrać, czy chcą nadal gromadzić oszczędności na emeryturę w OFE czy też wyłącznie w ZUS. 

Warto mieć na uwadze fakt, że obecnie planowana reforma systemu emerytalnego dotyczy wszystkich tych osób, których składki były przekazywane do OFE (dobrowolnie lub obowiązkowo), niezależnie od tego, czy w 2014 roku osoby te zdecydowały się już nie odprowadzać kolejnych składek emerytalnych do OFE. Każda z tych osób ma bowiem nadal kapitał zgromadzony w OFE i w związku z tym reforma ich dotyczy. 
 

W przypadku, gdy nie znamy właściwego dla siebie otwartego funduszu emerytalnego, należy zgłosić się do ZUS. ZUS zobowiązany jest niezwłocznie przekazać informacje o nazwie oraz adresie siedziby otwartego funduszu emerytalnego, którego dana osoba jest członkiem. 

Stan środków zgromadzonych na rachunku OFE w Nationale-Nederlanden można sprawdzić logując się do Moje NN. W przypadku problemów z hasłem, należy skontaktować się z naszą infolinią pod nr tel. 801 20 30 40 lub (22) 522 71 24.

Nie. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, środki z OFE są wypłacane wyłącznie w formie emerytury i nie ma możliwości ich wcześniejszej wypłaty.

Pieniądze przekazane z OFE do IKE są obciążone opłatą przekształceniową stanowiącą 15% wartości zgromadzonych środków. Zostanie ona przekazana do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. 
 

Przeniesienie środków do ZUS nie wiąże się z dodatkowymi opłatami. Te pieniądze zostaną wypłacone w formie emerytury, jednakże zostanie od nich potrącony podatek dochodowy w zależności od stawki podatkowej obowiązującej w dniu wypłaty emerytury dla danej osoby. 
 

Wypłata emerytury z ZUS jest dożywotnia, niezależnie od zgromadzonego kapitału i nie zależy od długości wypłaty świadczenia, a wypłata z IKE jest ograniczona wysokością zgromadzonych środków (zgodnie z projektem ustawy z dnia 3 lutego 2021 r.). 
 

Pieniądze zgromadzone w ramach specjalnego IKE będą dziedziczone. 
 

• 50% środków zgromadzonych na specjalnym IKE trafi do Twojego współmałżonka, w zakresie w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej
• Możesz wskazać (czyli uposażyć) osoby, które w razie Twojej śmierci będą mogły wypłacić zgromadzone przez Ciebie środki. Jeśli już wskazałeś uposażonych w OFE i nie chcesz zmieniać tych danych, nie musisz nic robić – zostaną one automatycznie uposażone do twojego konta na Specjalnym IKE. 
• Jeśli nie wskazano osób uposażonych, środki będą dziedziczone przez spadkobierców.

Gdy przekażesz pieniądze do ZUS, trafią one na główne konto emerytalne i nie będą podlegały dziedziczeniu. Nie będzie możliwości wskazania osoby uposażonej.

Projekt reformy przewiduje, że pieniądze przeniesione z OFE na specjalne IKE będą prywatne i podlegają dziedziczeniu. Będzie można je wypłacić w całości lub w ratach po osiągnięciu wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn). Pieniądze przeniesione z OFE do IKE będą inwestowane w sposób dostosowany do potrzeb emerytalnych. Przy transferze z OFE na specjalne IKE, środki będą pomniejszone o opłatę przekształceniową stanowiącą 15% wartości zgromadzonych środków.

Środki przekazane z OFE do ZUS, nie podlegają dziedziczeniu i – po uzyskaniu uprawnień - są wypłacane w formie dożywotniej emerytury. Środki zgromadzone w ZUS podlegają waloryzacji (nie są inwestowane). Wysokość emerytury zależy od m.in.: wartości składek emerytalnych zgromadzonych w ZUS, stopy waloryzacji oraz stanu finansów publicznych (ryzyko obniżenia poziomu emerytur, w sytuacji pogorszenia stanu finansów publicznych). Wypłacane emerytury są opodatkowane podatkiem dochodowym.

Domyślnie środki z OFE trafią na nowo utworzone specjalne Indywidualne Konto Emerytalne danej osoby. Środki na specjalnym IKE to dodatkowe prywatne oszczędności emerytalne – możesz je wypłacić po osiągnięciu wieku emerytalnego jednorazowo lub w ratach. Pieniądze na specjalnym IKE będą dziedziczone. W ramach specjalnego IKE, Twoje pieniądze będą inwestowane w sposób dostosowany do potrzeb emerytalnych. Przy transferze z OFE na specjalne IKE, środki będą pomniejszone o opłatę przekształceniową stanowiącą 15% wartości zgromadzonych środków (pobierana po to, by środki te nie były „uprzywilejowane” względem emerytury, z której pobierany jest podatek dochodowy).

Kapitał dotychczas gromadzony w OFE trafi na nowo utworzone, specjalne i prywatne konto IKE. Pieniądze te będą zarządzane przez doświadczone instytucje finansowe (tj. Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych powstałe z przekształcenia Powszechnych Towarzystw Emerytalnych, które dotychczas zarządzały OFE). Pieniądze przekazane do IKE będą pomniejszone o opłatę przekształceniową stanowiącą 15% wartości zgromadzonych środków. TFI będą je inwestować w różnego rodzaju aktywa i instrumenty finansowe (fundusze, akcje, obligacje), a 5 lat przed nabyciem uprawnień emerytalnych  danej osoby, fundusze będą przyjmować bardziej konserwatywną (i bezpieczną) strategię inwestycyjną.

Proces jest automatyczny. Nie ma konieczności podejmowania żadnych działań.

Tak, wszystkie osoby, które zdecydują się pozostawić swoje środki z OFE w specjalnym IKE, muszą ponieść opłatę przekształceniową w wysokości 15% zgromadzonych środków. Ta opłata zostanie przekazana do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W aktualnym systemie emerytalnym środki z OFE stanowią element współfinansowania emerytur – OFE to element systemu emerytalnego. Pieniądze zgromadzone w OFE są stopniowo przenoszone do ZUS (proces ten zaczyna się 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez daną osobę; pieniądze są przenoszone stopniowo co miesiąc w ramach tzw. suwaka). 
 

Przeniesienie środków z OFE na "specjalne IKE" będzie oznaczało, że staną się one prywatną własnością w tym sensie, że każdy po osiągnięciu wieku emerytalnego będzie mógł samodzielnie zdecydować, co chce z nimi zrobić, a Państwo nie będzie mogło w żaden sposób nimi dysponować (np. ponownie przekazać ich do ZUS). Nie będą również stanowiły elementu współfinansowania emerytury. 

Warto mieć na uwadze fakt, że środki w ZUS to księgowy zapis, który oznacza, że Państwo będzie decydować o tym, czy otrzymamy emeryturę w wysokości odpowiadającej zgromadzonym środkom czy też niższą (jeżeli ZUS nie będzie w stanie wypłacać emerytur w całości, np. ze względu na dużą liczbę osób uprawnionych do emerytur i niewystarczające środki na ich wypłaty). W IKE wartość środków odpowiada wartości aktywów zgromadzonych w funduszu inwestycyjnym, co pozwala na bieżące sprawdzanie stanu swojego konta do osiągniecia wieku emerytalnego. Dopiero wtedy będziesz mógł swobodnie dysponować tymi pieniędzmi – wypłacając je od razu lub pobierając w formie ratalnej.

Oszczędności na specjalnym IKE będą inwestowane w sposób dostosowany do potrzeb emerytalnych. Im bliżej emerytury, tym ostrożniej będą inwestowane środki (m.in. w obligacje czy depozyty). Proces mniej ryzykownego lokowania środków rozpocznie się na pięć lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Pieniądze w specjalnym IKE będą inwestowane przez doświadczone instytucje finansowe specjalizujące się w produktach emerytalnych (tj. przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne, PTE, które w wyniku reformy zostaną przekształcone w Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych, TFI).

Należy jednak pamiętać, że w ramach IKE nie ma gwarancji ochrony zgromadzonego kapitału. Inwestowanie w ramach specjalnego IKE wiąże się z ryzykiem utraty części (w skrajnych przypadkach nawet całości) środków, jak w przypadku każdego innego produktu inwestycyjnego. 
 

Tak, ale tylko w szczególnej sytuacji. Można połączyć wyłącznie konta IKE prowadzone przez ten sam specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty. 

Tak. Jest to możliwe, jeśli z instytucją finansową prowadzącą specjalne IKE, zostanie zawarta umowa o dokonywanie dodatkowych wpłat. Wpłaty na IKE powstałe z przekształconego OFE, wliczają się do rocznego limitu wpłat na IKE.

Nie, środki z OFE w specjalnym IKE są inwestowane zgodnie ze statutem i polityką inwestycyjną funduszu. Pieniądze będą inwestowane w sposób dostosowany do wieku posiadacza IKE. Na 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, pieniądze zaczną być inwestowane w sposób bardziej ostrożny (w mniej ryzykowne aktywa, takie jak m.in. w obligacje). 

Nie. Po reformie emerytalnej kolejne składki emerytalne będą trafiały wyłącznie do ZUS. W przypadku osób, które zdecydują się na pozostawienie środków w IKE, część składki emerytalnej będzie podlegała dziedziczeniu (7,3% podstawy wymiaru), ponieważ będzie przekazywana na subkonto emerytalne w ZUS. Składka emerytalna osób, które zdecydują się przenieść środki do ZUS w całości (19,92% podstawy wymiaru) nie będzie podlegała dziedziczeniu – będzie trafiała na główne konto w ZUS, a składki z konta nie podlegają dziedziczeniu.

Twoja decyzja w sprawie środków w OFE wpłynie na to, gdzie będą trafiały kolejne składki emerytalne. Jeśli zdecydujesz się przekazać pieniądze z OFE na specjalne IKE, część przyszłych składek emerytalnych trafi na subkonto w ZUS, gdzie będzie dziedziczona (7,3% pensji brutto, pozostałe składki - 12,22% pensji brutto - będzie trafiało na konto w ZUS). Jeśli jednak zdecydujesz się przenieść środki z OFE do ZUS, całość Twoich przyszłych składek emerytalnych nie będzie dziedziczona, ponieważ całość składek emerytalnych będzie trafiała na konto w ZUS (19,52% pensji brutto). Środki dotychczas zgromadzone na subkoncie w ZUS, niezależnie od decyzji podjętej w ramach reformy OFE, wciąż są tam zapisane i podlegają dziedziczeniu.

Obecnie 12,22 % podstawy wymiaru składki trafia na konto w ZUS. W przypadku osób, które w 2014 r. nie zgłosiły chęci dalszego składkowania do OFE, składka w wysokości 7,3% podstawy trafia na subkonto w ZUS. W przypadku osób, które w 2014 r. zdecydowały się dalej składkować do OFE, 4,38% podstawy trafia na subkonto w ZUS, a 2,92% do OFE.

Środki zgromadzone w OFE i na subkoncie w ZUS podlegają dziedziczeniu, z kolei pieniądze zgromadzone na głównym koncie w ZUS nie podlegają dziedziczeniu.

W przypadku osób, które pozostaną w OFE (przekształconym w IKE), część przyszłych składkek emerytalnych będzie dziedziczona (7,3% podstawy wymiaru składek trafi na subkonto w ZUS, gdzie pieniądze są dziedziczone). W przypadku osób, które przeniosą środki z OFE do ZUS, przyszłe składki emerytalne nie będą dziedziczone (całość składek emerytalnych będzie trafiała na konto w ZUS, gdzie pieniądze nie są dziedziczone).

Tak, zasady dziedziczenia pozostają bez zmian:

• 50% środków zgromadzonych na specjalnym IKE trafi do Twojego współmałżonka zmarłego, w zakresie w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej.
• Posiadacz specjalnego IKE może wskazać (czyli uposażyć) osoby, które w razie śmierci będą mogły wypłacić zgromadzone środki. Jeśli już wskazano uposażonych w OFE, zostaną one automatycznie uposażone do konta na specjalnym IKE.
• Jeśli nie wskazano osób uposażonych, środki będą dziedziczone przez spadkobierców.

Tak. Środki gromadzone w ramach OFE (później również zgromadzone na specjalnym IKE) wchodzą we wspólność majątkową od daty zawarcia związku małżeńskiego/ustanowienia wspólności majątkowej. W zakres wspólności majątkowej wchodzą tylko środki odprowadzane do OFE w trakcie trwania małżeństwa. Wpłaty dodatkowe na specjalne IKE dokonywane bezpośrednio przez oszczędzającego, wchodzą w skład wspólnoty majątkowej i dziedziczą je osoby uprawnione (uposażeni, a jeśli ich nie ma - to spadkobiercy).

Środki z rachunku OFE przeniesione zostaną na konto emerytalne w ZUS, gdzie będą corocznie waloryzowane. Po osiągnięciu uprawnień emerytalnych, będą wypłacane w formie emerytury. Warto pamiętać, że te pieniądze podlegają podatkowi dochodowemu  i nie są dziedziczne. Warto mieć również na uwadze fakt, iż środki gromadzone w ZUS są publiczne, w związku z czym w przyszłości mogą zmienić się zasady ich wypłacania czy waloryzacji. Możliwe jest więc np. zamrożenie waloryzacji lub „emerytura obywatelska”.

Posiadacze OFE mogą zdecydować się na przeniesienie środków zgromadzonych do tej pory w OFE do ZUS w terminie, który zostanie wskazany w ustawie. By tego dokonać, należy złożyć pisemną deklarację w swoim OFE. Wzór deklaracji zostanie określony w Rozporządzeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej. Składana deklaracja musi być zgoda z tym wzorem. Po przeniesieniu pieniędzy do ZUS i nabyciu uprawnień emerytalnych, będą one wypłacone w formie emerytury. Obecnie wypłata emerytury jest opodatkowana  podatkiem dochodowym według skali podatkowej obowiązującej w dniu wypłaty emerytury.

Nie. Wartość świadczenia emerytalnego z ZUS rośnie w oparciu o wskaźnik waloryzacji. 

Nie. Ostateczną decyzję należy podjąć w okresie, który zostanie wskazany w ustawie.