Po gwałtownej wyprzedaży z przełomu lutego i marca, sytuacja na rynku akcji jest dużo spokojniejsza, a indeksy powoli odbijają od dołka. Dalej umacnia się rynek obligacji. Fundusze Nationale-Nederlanden PTE korzystają na poprawie sentymentu i stopniowo odrabiają straty.

Od załamania na giełdach mięło już kilka tygodni. W lutym na wieść o rozprzestrzeniającej się epidemii (a później pandemii) koronawirusa światowe indeksy akcji zaczęły gwałtownie nurkować – obawiając się spowolnienia gospodarczego lub nawet recesji, inwestorzy uciekali ku bezpieczniejszym przystaniom takim jak złoto, twarde waluty (dolar amerykański, euro, frank szwajcarski czy jen) oraz obligacje skarbowe. Rynek akcji osiągnął dołek ok. 20 marca (w zależności od indeksu data różni się o kilka dni). Wtedy większość indeksów znalazła się na poziomach najniższych od kilku lat – notowania amerykańskich S&P500 oraz Dow Jones Industrial wróciły do poziomu z listopada 2016 r., niemiecki DAX do sierpnia 2013 r., brytyjski FTSE250 do stycznia 2013 r., a polski WIG do czerwca 2006 r. 

Na przełomie marca i kwietnia ceny akcji zaczęły się stabilizować. Panika ustąpiła, ale inwestorzy nie przestali bacznie monitorować walki z epidemią. Kluczowy wpływ na przebieg notowań miała skuteczność działań rządów w przerwaniu łańcucha zakażeń oraz zakres pakietów ratunkowych dla poszczególnych gospodarek. Powiew optymizmu przyniosło stopniowe opanowywanie epidemii, najpierw w Chinach, a później we Włoszech czy Hiszpanii, choć nerwowość wprowadzała trudna sytuacja w USA czy w Wielkiej Brytanii oraz mocne spadki cen ropy naftowej. W kwietniu rynki akcji nabrały więcej wigoru, gdy przywódcy poszczególnych państw coraz odważniej zaczęli mówić o odmrażaniu gospodarek. Ważnym czynnikiem wsparcia są również informacje płynące z frontu medycznego – prace nad szczepionką na COVID-19 nabrały szybszego tempa i pozwalają z dużą pewnością wierzyć, że w ciągu następnych 12 miesięcy będziemy dysponować działającym rozwiązaniem w tym obszarze. Pozytywny wpływ wywierają także kolejne działania banków centralnych – szef Fed Jerome Powell zapowiedział, że amerykański bank centralny „zrobi wszystko co trzeba, by uchronić gospodarkę przed zapaścią”, a niemiecka kanclerz Angela Merkel i prezydent Francji Emanuel Macron zgodzili się na ustanowienie europejskiego funduszu na walkę ze skutkami koronawirusa (środki będą pochodziły z emisji obligacji przez państwa członkowskie). Element niepewności wprowadza jednak faktyczny wpływ wprowadzonych ograniczeń na działalność gospodarczą.  

Stopy zwrotu indeksów od początku 2020 r. (stan na dn. 25.05.2020)

źródło: Stooq.

Bilans rynkowych doniesień i nastrojów jest jak dotąd pozytywny – rynki akcji stopniowo odrabiają straty, co widać na powyższym wykresie. Odczyty wskazujące na spadek aktywności gospodarczej oraz kolejne obniżki prognoz w zakresie wzrostu gospodarczego na ten rok nie doprowadziły do powrotu gwałtownych spadków. Inwestorzy zdają się skupiać na przyszłym odbiciu – dyskusja toczy się wokół tego jak szybko nastąpi i jaka będzie jego dynamika. Analizując zachowanie indeksów giełdowych, nie należy zapominać, że część spółek (głównie z sektora technologicznego) skorzystała na pandemii, a ich udział w kapitalizacji jest dość spory (według obliczeń Bloomberga, w przypadku S&P500 są to podmioty odpowiadające za 58% kapitalizacji indeksu). Koronawirus ugodził przede wszystkim w spółki z sektora przemysłowego, turystycznego, surowcowego i finansowego –  ich akcje wciąż zniżkują. Rynki akcji wspiera też ultraluźna polityka banków centralnych. W efekcie obniżek stóp procentowych potencjał stóp zwrotu na instrumentach dłużnych znacznie spadł – inwestorzy muszą szukać zysku w bardziej ryzykownych aktywach. Na korzyść akcji działają też po prostu niskie wyceny – w wyniku giełdowego załamania na rynku zrobiło się zdecydowanie taniej, co przyciąga kapitał.

Podsumowanie wyników OFE, IKE, IKZE i PPK

Uspokojenie nastrojów na rynku akcji oraz dalsze umacnianie się rynku obligacji skarbowych (w wyniku utrzymującej się niepewności, obniżek stóp procentowych oraz programom skupu banków centralnych, które stabilizują wyceny na rynku dłużnym), wpłynęło korzystnie także na stopy zwrotu funduszy oferowanych przez Nationale-Nederlanden PTE. Podobnie jak w przypadku giełdowych indeksów, notowania większości funduszy spadły istotnie w czasie dołka na rynku akcji, jednak od tego czasu stopniowo odrabiają straty.

Stopy zwrotu wypracowane od początku 2020 r. przez Nationale-Nederlanden PTE (stan na dn. 25.05.2020)

źródło: Notowania funduszy publikowane na nn.pl i nnikze.pl

W czasie giełdowego załamania największych strat doświadczył Nationale-Nederlanden OFE (więcej: Jak spadki na giełdzie wpływają na moje OFE?). To efekt ze znaczącego udziału części akcyjnej, w której dominują polskie spółki. Jak pokazuje indeks WIG,  warszawska GPW dość mocno ucierpiała w wyniku wyprzedaży, a dotychczasowe odbicie nie było tak mocne jak na giełdzie amerykańskiej czy niemieckiej. Zwracamy jednak uwagę, że od połowy marca wycena jednostki funduszu, a więc wartość kapitału gromadzonego w ramach Nationale-Nederlanden OFE, powoli, lecz systematycznie wzrasta.

Spośród funduszy zdefiniowanej daty, w ramach których inwestowane są wpłaty uczestników PPK, w tym roku lepiej radzą sobie fundusze z większym udziałem obligacji. Część dłużna w czasie giełdowego załamania stanowiła swoistą poduszkę, która amortyzowała spadki poniesione w części akcyjnej (więcej o wynikach PPK w czasie spadków: Jak spadki na giełdzie wpływają na wyniki PPK?). Obecnie, dzięki kontynuacji trendu umocnienia na rynku obligacji, papiery dłużne wciąż pozytywnie kontrybuują do wyniku. Najwyższą stopę zwrotu wypracował jak dotąd Nationale-Nederlanden DFE Nasze Jutro 2025, gdzie blisko 90% kapitału jest ulokowane w papiery dłużne. Z drugiej strony warto zauważyć, że fundusze z większą częścią akcyjną, w bardziej korzystają na obecnym odbiciu na rynku akcji – w sytuacji kontynuacji tego trendu ich potencjał stóp zwrotu jest wyższy (przy jednoczesnym wyższym poziomie ryzyka). Warto także zwrócić uwagę, że mimo rynkowych zawirowań, stopa zwrotu Nationale-Nederlanden DFE Nasze Jutro wypracowana od momentu uruchomienia funduszy jest dodatnia.

Stopy zwrotu funduszy Nationale-Nederlanden DFE Nasze Jutro (stan na 25.05.2020)

źródło: Notowania publikowane na strone nn.pl
* Stopa zwrotu wypracowana od pocżatku 2020 r. 
** Stopa zwrotu wypracowana od 9 września 2019 r. 

Wpłaty posiadaczy kont IKE i IKZE są inwestowane w ramach Nationale-Nederlanden DFE. Fundusz jest lekko przeważony w stronę akcji (ich udział wynosi obecnie ok. 60%), lecz spora część kapitału jest zainwestowana w papiery dłużne. Dzięki takiej konstrukcji portfela Nationale-Nederlanden DFE poniósł relatywnie mniejsze straty w czasie giełdowego dołka (więcej na ten temat: Jak spadki na giełdzie wpływają na IKE i IKZE?) niż bardziej agresywne rozwiązania, z drugiej zaś korzysta obecnie na odbiciu zarówno na rynku akcji, jak i na rynku obligacji.

Stopy zwrotu wypracowane od początku 2020 r. przez Nationale-Nederlanden PTE (stan na dn. 25.05.2020)

źródło: Notowania funduszy publikowane na nn.pl i nnikze.pl

Katarzyna Czupa, starszy specjalista ds. programów emerytalnych w Nationale-Nederlanden PTE. Analityk rynku finansowego z 5-letnim doświadczeniem zawodowym zdobytym m.in. Analizach Online, Domu Maklerskim BZ WBK (obecnie Santander). Doktorantka w Kolegium Ekonomiczno-Społecznym Szkoły Głównej Handlowej.