Materiał marketingowy
Czy długi zmarłego mogą obciążyć rodzinę? Jak polisa na życie wpływa na kwestie spadkowe? Czy wiesz, że wypłata z polisy na życie nie wchodzi w skład masy spadkowej, co oznacza, że nie może zostać zajęta przez wierzycieli ani komornika? Sprawdź, jak działa polisa na życie i co zrobić, aby skutecznie chronić rodzinę przed finansowymi konsekwencjami niespłaconych zobowiązań.
Czy długi zmarłego przechodzą na rodzinę?
Długi zmarłego nie przechodzą automatycznie na rodzinę, ale mogą zostać odziedziczone przez spadkobierców, jeśli zdecydują się oni na przyjęcie spadku. Jako spadkobierca masz prawo do wyboru jednej z trzech opcji: przyjęcia spadku w całości, przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub odrzucenia spadku.
Czy spadkobiercy muszą spłacać długi zmarłego?
Dziedziczenie długów następuje, jeśli przyjmiesz spadek wprost, czyli bez ograniczeń – wówczas odpowiadasz za wszystkie zobowiązania zmarłego, również ze swojego majątku. Alternatywą jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że odpowiadasz za długi tylko do wysokości odziedziczonego majątku.
Załóżmy, że Twój wujek, który zmarł, pozostawił Ci w spadku mieszkanie warte 300 000 zł. Jednak po jego śmierci okazuje się, że miał również niespłacony kredyt w wysokości 400 000 zł oraz inne drobne długi na kwotę 20 000 zł.
Gdybyś przyjął spadek w całości, musiałbyś spłacić całe 420 000 zł długu, nawet jeśli wartość odziedziczonego mieszkania jest niższa. Jednak decydując się na przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, odpowiadasz za długi tylko do wysokości wartości odziedziczonego majątku. W tym przypadku oznacza to, że ponosisz odpowiedzialność jedynie do kwoty 300 000 zł (wartość mieszkania), a pozostałe 120 000 zł długu nie przechodzi na Ciebie i nie musisz go spłacać z własnych środków.
Skąd wiedzieć, czy spadkodawca miał długi?
W pierwszej kolejności sprawdź dokumenty pozostawione przez zmarłego, np. umowy kredytowe, rachunki, pisma z banków, firm pożyczkowych czy urzędów skarbowych. Możesz też wystąpić do Biura Informacji Kredytowej (BIK) o raport dotyczący kredytów i pożyczek zaciągniętych przez zmarłego. Informacje o zadłużeniu możesz też uzyskać w Krajowym Rejestrze Długów (KRD), ERIF BIG lub BIG InfoMonitor. W tym celu przedstaw akt zgonu oraz dokumenty potwierdzające status spadkobiercy.
Jeśli istnieją podejrzenia, że zmarły miał rachunki bankowe lub zobowiązania finansowe, możesz złożyć zapytanie do banków, w których mógł posiadać konta. Warto również skontaktować się z instytucjami udzielającymi pożyczek i kredytów.
Czy polisa na życie chroni przed długami?
Polisa na życie nie chroni bezpośrednio przed długami, ale może zapewnić finansowe zabezpieczenie bliskim po śmierci ubezpieczonego. Środki wypłacone z polisy mogą pomóc rodzinie w pokryciu zobowiązań, jednak nie są automatycznie przeznaczane na spłatę długów zmarłego.
Załóżmy, że pan Marek zaciągnął kredyt hipoteczny, którego saldo wynosiło 200 000 zł. Oprócz tego miał kilka drobnych zobowiązań, np. kartę kredytową i pożyczkę gotówkową, co łącznie dawało dodatkowe 30 000 zł długu. Niestety, nagle zmarł, pozostawiając żonę i dwoje dzieci.
Pan Marek miał wykupioną polisę na życie w wysokości 300 000 zł, w której jako beneficjentkę wskazał żonę. Po jego śmierci ubezpieczyciel wypłacił jej całą kwotę, ponieważ środki z polisy nie wchodzą do masy spadkowej i nie mogą zostać zajęte przez wierzycieli zmarłego. Dzięki tym pieniądzom żona mogła spłacić kredyt hipoteczny i zapewnić rodzinie stabilność finansową. Gdyby pan Marek nie miał polisy na życie, jego żona mogłaby zostać z niespłaconym kredytem i dodatkowymi zobowiązaniami, które obciążyłyby budżet domowy.
Czy komornik może zająć pieniądze z polisy na życie?
Polisa na życie działa na zasadzie wypłaty świadczenia osobom uposażonym, które zostały wskazane w umowie. Po śmierci ubezpieczonego środki te trafiają bezpośrednio do beneficjentów i nie wchodzą w skład masy spadkowej, co oznacza, że nie podlegają egzekucji komorniczej ani nie są przeznaczone na spłatę długów zmarłego. Wierzyciele nie mogą ich zająć, a uposażeni mogą swobodnie dysponować otrzymanymi środkami.
Kto otrzymuje pieniądze z polisy po śmierci ubezpieczonego?
Po śmierci ubezpieczonego pieniądze z polisy na życie otrzymuje osoba uposażona, czyli beneficjent wskazany w umowie ubezpieczeniowej. Mogą to być: członek rodziny, bliski znajomy lub dowolna osoba wybrana przez ubezpieczonego. Wypłata świadczenia następuje bezpośrednio do rąk beneficjenta i nie wchodzi w skład masy spadkowej, co oznacza, że nie podlega dziedziczeniu ani egzekucji komorniczej dotyczącej długów zmarłego ubezpieczonego.
Jeśli w umowie nie został wskazany beneficjent (uposażony), to świadczenie otrzymują osoby, które zostały wskazane w ogólnych warunkach ubezpieczenia z zachowaniem wskazanej w nich kolejności. Aby uniknąć takiej sytuacji i zagwarantować szybkie przekazanie środków wybranej osobie, określ beneficjenta już na etapie zawierania umowy. Możesz go w dowolnym momencie trwania ubezpieczenia zmienić lub dodać innych beneficjentów, dostosowując polisę do swojej aktualnej sytuacji życiowej.
Czy wierzyciele mogą dochodzić roszczeń z polisy na życie?
Wierzyciele ubezpieczonego nie mogą dochodzić roszczeń ze świadczenia wypłaconego uprawnionym z polisy na życie z tytułu śmierci ubezpieczonego, bez względu na to, czy jako ubezpieczony wskażesz beneficjenta w umowie ubezpieczenia, czy też nie. W przypadku braku osób uposażonych wypłata świadczenia odbywa się na zasadach określonych w ogólnych warunkach ubezpieczenia, które jasno definiują, kto ma pierwszeństwo otrzymania środków z polisy – w przypadku ubezpieczenia na życie Ochrona jutra od Nationale-Nederlanden TUnŻ S.A. będą to kolejno: małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa. Mimo pewnych podobieństw, zasady te nie mają związku z dziedziczeniem ustawowym.
Jak to działa? Spójrzmy na przykłady:
Pan Jan miał wykupioną polisę na życie na kwotę 250 000 zł, ale nie wskazał beneficjenta w umowie ubezpieczeniowej. Niestety, po jego śmierci okazało się, że miał niespłacony kredyt konsumpcyjny w wysokości 80 000 zł oraz inne zobowiązania na 20 000 zł. Ponieważ polisa nie miała wskazanego beneficjenta, Pan Jan nie miał żony i dzieci, a jego rodzice zmarli 5 lat wcześniej, pieniądze z ubezpieczenia trafiły – zgodnie z kolejnością wyznaczoną w OWU – do jego brata. Dzięki nim brat pana Jana mógł nie odrzucić spadku mimo długów i spłacił długi zmarłego, a resztę wpłacił na swoje konto oszczędnościowe.
Z kolei pan Adam, który również miał polisę na życie na 250 000 zł, świadomie wskazał jako beneficjentów swoją żonę i dzieci (którzy również byliby w gronie spadkobierców ustawowych). Po jego śmierci ubezpieczyciel wypłacił im pełną kwotę z polisy, a ponieważ świadczenie to nie podlega egzekucji komorniczej dotyczącej długów zmarłego ubezpieczonego i nie wchodzi do masy spadkowej, wierzyciele zmarłego ubezpieczonego nie mogli domagać się tych pieniędzy na spłatę jego długów. Dzięki temu rodzina pana Adama otrzymała środki w całości i mogła wykorzystać je na dowolny cel, niezależnie od zobowiązań pozostawionych przez zmarłego. Żona pana Adama i jego dzieci ponoszą nadal odpowiedzialność za długi zmarłego, albo wprost, albo z dobrodziejstwem inwentarza, ponieważ przyjęli spadek.
Jakie polisy na życie mogą zapewnić ochronę przed długami?
Ubezpieczenie na życie „Ochrona jutra” oferowane przez Nationale-Nederlanden TUnŻ S.A. stanowi zabezpieczenie finansowe dla Twoich bliskich, szczególnie w sytuacji, gdy istnieje ryzyko pozostawienia długów. Jeśli rozszerzysz ubezpieczenie o umowy dodatkowe, zyskasz też praktyczną pomoc i pieniądze na leczenie w razie choroby lub wypadku, a także pomoc finansową, gdy nie będziesz mógł pracować.
Aby wybrać rozwiązanie dla siebie, skonsultuj się z doradcą ubezpieczeniowym, który pomoże Ci dopasować polisę do indywidualnych potrzeb i sytuacji życiowej. Pamiętaj też, żeby przy zawieraniu umowy upewnić się, kiedy polisa na pewno zadziała, a kiedy ubezpieczyciel nie gwarantuje ochrony. Te informacje znajdują się w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia.
Jakie kroki podjąć, aby uniknąć przekazania długów rodzinie?
Aby uniknąć przekazania długów rodzinie, podejdź do kwestii finansowych świadomie i z odpowiednim planem. Kontroluj swoje zobowiązania, unikaj nadmiernego zadłużania się oraz regularnie monitoruj swoje finanse, np. poprzez sprawdzanie historii kredytowej i stanu zobowiązań w bazach dłużników. Zabezpiecz też bliskich poprzez odpowiednie ubezpieczenie na życie, które zagwarantuje im wsparcie finansowe po Twojej śmierci, bez ryzyka przejęcia długów. Rozważ też sporządzenie testamentu, by uniknąć nieprzewidzianych sytuacji związanych z podziałem spadku. W dokumencie określisz, kto i w jaki sposób dziedziczy majątek. Najlepiej sporządzić go u notariusza.
Czy spadkobiercy mogą odmówić przyjęcia spadku?
Jako spadkobierca możesz odmówić przyjęcia spadku, jeśli nie chcesz przejąć długów zmarłego. Masz na to 6 miesięcy od momentu dowiedzenia się o powołaniu do spadku. Jeśli w tym czasie nie podejmiesz żadnej decyzji, spadek zostanie automatycznie uznany za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza ograniczoną odpowiedzialność za długi.
Materiał przedstawia wybrane informacje na temat ubezpieczenia na życie „Ochrona jutra”, oferowanego przez Nationale-Nederlanden TUnŻ S.A. Szczegółowe informacje na temat zakresu ubezpieczenia, wyłączeń i ograniczeń odpowiedzialności ubezpieczyciela oraz warunków realizacji świadczeń znajdują się w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia.
Bibliografia
-
Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. 2024 r., poz. 1061 t.j.) – art. 831 § 3, art. 922 § 2.
-
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej z dnia 11 września 2015 r. (Dz.U. 2024 poz. 838 t.j.).
-
Ustawa o komornikach sądowych z dnia 22 marca 2018 (Dz.U. 2024, poz. 1458 t.j.)
