Urlop po narodzinach dziecka – kiedy rodzicielski, a kiedy ojcowski?

Ojcowie również mają prawo do wolnego po narodzinach dziecka. Sprawdź, czym różni się urlop ojcowski od rodzicielskiego

Materiał marketingowy

Obecnie tradycyjny podział obowiązków w rodzinie się zmienia. Urlop ojcowski to odpowiedź na potrzeby współczesnego taty: aktywnego, zaangażowanego i spędzającego jak najwięcej czasu z dzieckiem. Sprawdź, czym różni się urlop rodzicielski od ojcowskiego.

Urlop rodzicielski i ojcowski – regulacje nadążają za zmianami

W badaniu „Powrót taty. Polskie ojcostwo: pełen etat czy praca dorywcza?” sześciu na dziesięciu ojców przyznało, że przygotowuje się do tej nowej, najważniejszej roli, jaką jest bycie tatą. Co czwarty mężczyzna rozmawia z innym ojcem o tym, jak być tatą.
Raport z badania pokazywał też, że w naszych rodzinach widać zaangażowanie ojca w wychowanie i opiekę nad dzieckiem. Coraz bliżej jest nam już do partnerskiego modelu rodziny. Odpowiedzią na ten trend są regularnie zmieniające się przepisy dotyczące urlopów dla ojców po narodzinach dziecka.

Urlop rodzicielski, „tacierzyński” i ojcowski

Zarówno urlop rodzicielski, jak i ojcowski przysługują ojcom, którzy obowiązkowo albo dobrowolnie zostali objęci ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa. W praktyce więc może z nich skorzystać zarówno rodzic zatrudniony na podstawie umowy o pracę, jak współpracujący na podstawie umowy zlecenia czy prowadzący własną działalność gospodarczą. Oba rodzaje urlopów należą się w razie urodzenia lub przysposobienia dziecka bądź przyjęcia małoletniego na wychowanie jako rodzina zastępcza.
Urlop „tacierzyński” to określenie powszechnie przyjęte dla scharakteryzowania pozostałej części urlopu macierzyńskiego, z której ma prawo zrezygnować mama dziecka na rzecz ojca. Rozpoczyna się on bezpośrednio po zakończeniu urlopu przez mamę. Dzięki temu po upływie kilkunastu tygodni od narodzin opiekę nad dzieckiem może przejąć również młody tata. Jedyny warunek jest taki, aby matka dziecka wykorzystała pierwsze 14 tygodni urlopu. W tym czasie tylko w wyjątkowych przypadkach ojciec może przejąć opiekę nad dzieckiem na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Urlop rodzicielski – co trzeba wiedzieć?

Jednym z elementów zmiany podejścia do zajmowania się nowonarodzonymi dziećmi jest właśnie urlop, z którego może skorzystać tata i mama. Wymiar urlopu rodzicielskiego to 41 tygodni w przypadku narodzin jednego dziecka lub 43, kiedy urodzą się bliźnięta i więcej dzieci. Przy czym matka i ojciec ma wyłączne prawo do wykorzystania 9 tygodni tego urlopu – tej części nie można przenieść na drugiego z rodziców.
Zgodnie z prawem o urlop może postarać się ojciec i wykorzystać go do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat. Urlop rodzicielski można wykorzystać jednorazowo lub w maksymalnie 5 częściach. Co ważne, urlop ten nie zmniejsza wymiaru urlopu wypoczynkowego, ponieważ jest od niego niezależny.

Urlop ojcowski – ile płatny i jak długo trwa?

Urlop ojcowski jest z kolei wolnym zarezerwowanym tylko dla ojców. Wymiar urlopu ojcowskiego to 14 dni. Obejmuje wszystkie dni kalendarzowe – nie tylko robocze, ale również weekendy. Od 2016 roku nie trzeba go już wykorzystywać jednorazowo – istnieje możliwość podziału na dwie równe części po 7 dni.
Niektórzy pracodawcy, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom współczesnych ojców, udzielają dodatkowego urlopu na ustalonych wewnętrznie zasadach. Jest to rodzaj benefitu, takiego samego jak prywatna opieka medyczna czy elastyczny czas pracy. Dzięki temu każdy tata może jeszcze aktywniej uczestniczyć w życiu swojej rodziny.

Urlop ojcowski i rodzicielski – korzyści

Co daje urlop ojcowski i rodzicielski? Przede wszystkim jest najlepszym sposobem na aktywne rodzicielstwo i budowanie więzi z dzieckiem. Sprawia, że ojciec nawiązuje bliskość emocjonalną z maluchem, uczestnicząc w codziennej opiece i wychowaniu, a jednocześnie odczuwa na własnej skórze trud związany z opieką nad dzieckiem. To idealny moment, aby dobrze poznać swoje dziecko oraz zrozumieć jego potrzeby. Pozwala na większe zaangażowanie w spędzanie wspólnego czasu, a co za tym idzie, w wychowanie.
Rola ojca i podejście do wychowania dzieci zmieniają się więc na naszych oczach. Panowie bardzo ambitnie podchodzą do zadań związanych z byciem tatą. Jednocześnie spełniają oczekiwania kobiet – w kontekście partnerstwa, współdzielenia obowiązków i wsparcia emocjonalnego. Wyzwanie przed ojcami jest spore, ale nie ma wątpliwości, że również oni mogą liczyć na wsparcie.

Szukasz dobrego ubezpieczenia dla swojej pociechy? Sprawdź dostępne możliwości na stronie ubezpieczenie dziecka.

Zespół Nationale-Nederlanden 14.12.2023