Jak pomóc dziecku, gdy ma problemy w nauce?

Kłopoty z przyswajaniem wiedzy w szkole i w domu mogą dotyczyć wielu kwestii – problemów z koncentracją, braku chęci czy też spraw emocjonalnych. W takiej sytuacji niezwykle ważna jest szybka reakcja rodzica, a także próba pomocy dziecku w nauce.

Jak pomóc dziecku w nauce?

Każdy rodzic chce, aby jego pociecha dobrze radziła sobie w szkole i zdobywała na klasówkach same dobre oceny. Gdy pojawiają się problemy, wiele osób próbuje je naprawić poprzez kary i nakazy związane z dłuższym spędzaniem czasu nad książkami.

Często nie są to jednak dobre metody, ponieważ praktyka pokazuje, że czas spędzony na nauce wcale nie musi przekładać się na wyniki uzyskiwane w szkole. Należy bowiem zrozumieć przyczyny, które stoją za słabszymi wynikami, a także indywidualne preferencje dziecka. Niektórzy uczą się bowiem poprzez obrazy i skojarzenia, inni zaś potrzebują dodatkowych bodźców by lepiej przyswoić wiedzę. Możliwe, że dziecko nie wykazuje jeszcze dostatecznej dojrzałości do nauki, dotyczy to zwłaszcza 6-latków. Jeśli zastanawiasz się czy posłać dziecko w tym wieku do szkoły, polecamy nasz artykuł: Czy posłać 6 latka do szkoły?

Kiedy zapisać dziecko na korepetycje?

Dla wielu rodziców rozwiązaniem problemów dziecka z nauką są korepetycje. Trudno nie zauważać ich zalet – w ich trakcie uczniowi poświęcane jest 100% uwagi. Korepetytor skupia się wyłącznie na nim, dzięki czemu jest w stanie w sposób efektywny podejść do takiego nauczania. Dziecko ma więc czas na to, aby pomyśleć, zapytać o radę czy rozwiązać nurtujący go problem.

Korepetycje nie muszą być jednak pierwszym i najlepszym rozwiązaniem. Na samym początku wystarczyć może zwykła rozmowa z dzieckiem oraz pomoc w efektywniejszym przyswajaniu materiału. Niekiedy w szkołach organizowane są zajęcia wyrównawcze dla uczniów, którzy mają problem z przyswojeniem materiału. Warto sprawdzić, czy dana placówka je prowadzi. Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule: 5 rzeczy, na którego warto zwrócić uwagę wybierając szkołę dla dziecka. Młodego ucznia warto zapisać na korepetycje wówczas, gdy pojawia się groźba słabych ocen końcowych. Odpowiedni moment powinien wskazać jego wychowawca w szkole.

W tym miejscu warto także wspomnieć o ubezpieczeniu dla dziecka w szkole. Jego standardowy zakres nie obejmuje często zajęć pozaszkolnych,dlatego warto pokusić się o wykupienie dodatkowej polisy, która będzie działać zarówno w szkole, jak i poza nią. Zyskamy wówczas pewność, że ubezpieczenie działa także, gdy nasze dziecko przebywa na korepetycjach bądź spędza czas na zabawie poza domem.

Najczęstsze problemy dzieci z nauką

Powody kłopotów w nauce mogą być zróżnicowane. Nie zawsze są związane z podejściem dziecka. Czasem wynikają z problemów rodzinnych, trudności z przystosowaniem się do nowej klasy, nieumiejętności odnalezienia się w atmosferze rywalizacji czy też uwarunkowań indywidualnych.

Jak wskazują eksperci, bardzo częsta wśród dzieci jest dysleksja i dysortografia. Do tego dochodzą problemy z przyswajaniem zasad matematycznych oraz chemicznych, a także z przyswajaniem wiedzy i prawidłowym wyrażaniem własnych myśli. Dzieci często mają problem również z praktycznym zastosowaniem zdobytej wiedzy. Nadpobudliwość i brak umiejętności skoncentrowania się na jednym temacie również może być problemem. 

Problemy z matematyką 

Choć często powtarza się, że matematyka jest królową nauk, to właśnie z tym przedmiotem dzieci miewają największe problemy. Wynikać może to z indywidualnych predyspozycji, braku chęci lub złych metod nauczania. Doskonałym na to przykładem są problemy z tabliczką mnożenia.

Oczywiście trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jak szybko nauczyć dziecko tabliczki mnożenia, ponieważ każdy uczeń jest inny. Istnieje jednak wiele metod, które pozwalają lepiej i przyjemniej przyswajać materiał. Wśród małych dzieci bardzo skuteczna jest metoda obrazkowa, a także uczenie na podstawie rymowanek i piosenek.

U starszych dzieci często stosuje się metody liczenia geometrycznego, polegające na przedstawianiu mnożonych liczb za pomocą linii prostych, a także metoda dziewiątek. 

Problemy z czytaniem

Tego typu trudności najczęściej wynikają z dysleksji, która objawia się na wczesnym etapie edukacji, na przykład poprzez mylenie liter brzmiących podobnie i nieumiejętność dopasowania znaku graficznego do dźwięku. Wraz z dysleksją wystąpić może także dysgrafia oraz dysortografia.

Z dzieckiem z dysleksją należy intensywnie ćwiczyć w domu (można zapisać je również na specjalne zajęcia). Eksperci polecają zabawy fonologiczne polegające na tworzeniu rymów i nazywaniu różnych odgłosów, a także dzielenie wyrazów na sylaby. Problemem często jest brak chęci dziecka do czytania, wywołany właśnie niepowodzeniami w tej materii. Jak zachęcić dziecko do nauki czytania? Na przykład poprzez zabawę i stworzenie przyjemnej atmosfery, bez presji i oczekiwania wyników.

Zobacz też: Nauka czytania sylabami - jak nauczyć dziecko czytać?

Z czego mogą wynikać problemy w nauce?


Źródła trudności w przyswajaniu wiedzy mogą być różnorakie, nie zawsze dotyczą braku chęci i lenistwa ze strony dziecka. Wskazać można między innymi:

  • brak warunków do nauki – mowa o warunkach domowych. Ciągły hałas, brak wolnego miejsca do nauki, presja ze strony rodziców. Wszystko to może mieć wpływ.

  • zaburzenia integracji sensorycznej – nieodpowiednie oddziaływanie zmysłów,

  • zaburzenia funkcji wzrokowej – wpływają na naukę czytania i pisania,

  • problemy rodzinne – atmosfera panująca w domu często wpływa na wyniki ucznia, problemy rodzinne mogą przełożyć na gorsze oceny.

  • nieodpowiednie relacje z rówieśnikami – jeśli dziecko nie czuje się dobrze w szkole, nie będzie chciało do niej uczęszczać. Nie mówiąc już o efektywnej nauce.

Co ciekawe, jak wynika z badania Kantar Millward Brown, aż 95 proc. rodziców pomaga swoim dzieciom w odrabianiu lekcji. Niestety, pomoc często przyjmuje formę wyręczania dzieci w wykonywaniu zadań domowych. 

Brak koncentracji u dziecka

Jest to jeden z najczęstszych powodów podawanych przez rodziców opowiadających o problemach ich dzieci z nauką. Jak się jednak okazuje, sytuacja, w której dziecko nie jest w stanie wysiedzieć w miejscu i podczas nauki robi wiele rzeczy naraz, nie musi świadczyć o problemach. Jak wskazuje psycholog dr Agnieszka Świderska „istnieją osoby, którym łatwiej skupić się w absolutnej ciszy, a także takie, które potrzebują obecności dystraktorów, czyli czegoś, co nieco ich rozproszy, np. radia, telewizora czy komputera”.

Alarmujące mogą być inne objawy. Między innymi częste zamyślanie się dziecka, nie kończenie rozpoczętych zadań, zapominanie o obowiązkach czy też problemy z organizacją pracy. Ostateczną diagnozę warto jednak pozostawić specjalistom.

Jak zachęcić dziecko do nauki?

W przypadku problemów z nauką, warto podkreślić fakt, że każde dziecko jest inne, toteż zwykłe nakazanie mu, by „wziął się do nauki” nie wystarczy. Jak zmotywować dziecko do nauki? Przede wszystkim nie stwarzać atmosfery presji i nadmiernych oczekiwań. Ważne jest także wspólne przeżywanie problemu. Warto poświęcić mu więcej uwagi, a także aktywnie zaangażować się w proces nauki. Jak to zrobić?Na przykład poprzez zabawę w skojarzenia. Należy pozostawić dziecku odpowiednią ilość swobody, tak aby samo wybrało metodę nauki, a przy okazji inspirować go do poznawania świata. Najczęstszy błąd rodziców to wykonywanie zadań domowych za dzieci. Z pewnością nie jest to dobre rozwiązanie, ponieważ nie rozwiązuje problemów, a wręcz może je pogłębić.

Zespół Nationale-Nederlanden 01.09.2020