Koronawirus a zmiany klimatu. Jak pandemia wpłynęła na środowisko?

Pandemia koronawirusa sprawiła, że na kilka miesięcy zmieniło się funkcjonowanie całego świata. Ograniczenie przemieszczania się, wyhamowanie przemysłu i spadek konsumpcji nie pozostały bez wpływu na środowisko naturalne. W wielu miejscach odnotowano wyraźną poprawę klimatu.

Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 rozpoczęła się w marcu 2020 roku. Niemal natychmiast we wszystkich państwach na świecie zostały podjęte kroki, których celem było ograniczenie rozprzestrzeniania się tego patogenu. Mowa nie tylko o zaleceniach dotyczących częstego mycia rąk i zasłaniania nosa i ust. Uniemożliwiono przemieszczanie się pomiędzy państwami, wielkie fabryki zostały tymczasowo zamknięte, podobnie galerie handlowe i miejsca rozrywki. Takie zmiany nie mogły więc pozostać bez wpływu na środowisko naturalne.

Wpływ pandemii koronawirusa na środowisko

Po zaledwie kilku miesiącach obowiązywania wprowadzonych ograniczeń z powodu pandemii koronawirusa w wielu miejscach na świecie odnotowano poprawę jakości powietrza. Miało to miejsce m.in. w Chinach, gdzie przestały funkcjonować jedne z największych fabryk. Emisja dwutlenku węgla spadła tam aż o 25% (według danych z Uniwersytetu Stanforda). Pozytywny wpływ na środowisko miało również ograniczenie transportu samochodowego, lotniczego i morskiego oraz zmniejszenie konsumpcjonizmu.

Jest też druga strona wpływu koronawirusa na środowisko. Pojawił się problem z odpadami medycznymi (jednorazowymi maseczkami i rękawicami), które nie nadają się do recyklingu. Wzrosło także zużycie prądu w gospodarstwach domowych. Straty finansowe, które zostały poniesione przez państwa na walkę ze skutkami epidemii, spowodują przesunięcie środków z inwestycji ekologicznych na inne cele.

Stan środowiska a zdrowie człowieka

Zanieczyszczenie powietrza i środowiska jest groźne nie tylko dla planety, ma ono także negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Jednym z niepokojących zjawisk jest smog, czyli mgła wymieszana ze spalinami (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, tlenki siarki, tlenek azotu, pył, sadza), którą w Polsce najczęściej można zaobserwować od września do kwietnia.

Smog zawiera substancje kancerogenne, czyli przyczyniające się do rozwoju chorób nowotworowych u człowieka. Wiele z nich to także czynniki alergizujące, czyli wywołujące reakcje nadwrażliwości. Zanieczyszczenie powietrza powoduje również astmę, niewydolność oddechową, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) oraz jest przyczyną zaostrzenia wielu chorób przewlekłych i zwiększenia śmiertelności. Oddychanie smogiem przez kobietę ciężarną szkodzi płodowi.

Niewiele wskazuje na to, że stan powietrza w Polsce i na świecie ulegnie szybkiej poprawie. Z tego powodu ryzyko zachorowania na chorobę przewlekłą nadal jest wysokie i trudno się przed nim uchronić (zwłaszcza mieszkając w dużym mieście). Można jedynie zapewnić sobie wsparcie na wypadek choroby. Zapewnia je ubezpieczenie na życie uzupełnione o ubezpieczenie na wypadek leczenia szpitalnego. Jest to wsparcie finansowe w chorobie.

Czy ochrona środowiska ma znaczenie dla ludzi?

W ostatnich latach można zaobserwować wyraźny wzrost zainteresowania społeczeństwa tematami dotyczącymi zmian klimatu, ekologii i ochrony środowiska. Podjęto nawet wiele kroków w celu zmniejszenia emisji spalin, zużycia plastiku i marnowania jedzenia. W wielu miejscach na świecie samochody nie mogą wjeżdżać do centrum miasta, a użytkownicy aut elektrycznych mogą liczyć na dodatkowe benefity, np. darmowe miejsca parkingowe. Popularne stały się diety wegetariańskie i wegańskie, a także ruchy zero waste i less waste.

Kwestia podejścia do środowiska była jednym z aspektów badania przeprowadzonego przez nas w 12 krajach (Polsce, Japonii, Bułgarii, Czechach, Węgrzech, Niderlandach, Rumunii, Belgii, Słowacji, Hiszpanii, Grecji i Turcji). Osoby w różnym wieku (ale powyżej 18 lat) zapytano o to, co jest dla nich najważniejsze w życiu. Ankieta składała się z pięciu zamkniętych i pięciu otwartych pytań. Ochrona środowiska, ekologia, zmiany klimatu i kondycja Ziemi znalazły się na 7. miejscu (3% wszystkich odpowiedzi) pod względem najważniejszych wartości w życiu. Największe znaczenie mają one dla obywateli Czech (5%), Turcji (5%) i Bułgarii (5%). Natomiast środowisko jest ważne jedynie dla 2% osób badanych w Polsce.

Ciekawie przedstawia się także kwestia tego, dla ludzi w jakim wieku środowisko ma największe znaczenie. Zdecydowanie częściej tę wartość wybierały osoby po 50. roku życia (dane dla wszystkich krajów). Mimo że młodzi ludzie wskazali inne priorytety, nie oznacza to, że ekologia nie jest dla nich ważna. Bardzo chętnie angażują się w różne akcje dotyczące zwiększania świadomości społeczeństwa na temat zmian klimatycznych.

Zespół Nationale-Nederlanden 28.08.2020