Co to jest wydziedziczenie i co się z nim wiąże? Czy można starać się o zachowek?

Wydziedziczyć kogoś może tylko spadkodawca w testamencie. Może to zrobić wyłącznie w określonych sytuacjach. Wydziedziczenie jest czymś wyjątkowym, ponieważ po śmierci spadkodawcy zazwyczaj majątek trafia w ręce najbliższej rodziny. Nie w tym przypadku. Osoba wydziedziczona nie ma nawet prawa do zachowku.

Zgodnie z prawem spadkodawca podejmuje decyzje o tym, komu chce po śmierci przekazać majątek. W tym celu spisuje testament. Ze względu na to, że spadkodawca może w nim całkowicie pominąć członków swojej rodziny, to prawo przewidziało dla nich ochronę w postaci zachowku. Jednak jeżeli spadkodawca już przy spisywaniu testamentu uzna, że chce kogoś pozbawić zachowku, to ma możliwość jego wydziedziczenia.

Jak wydziedziczyć dziecko?

Wydziedziczenie potomka jest możliwe w testamencie. Aby tego dokonać, konieczne jest spełnienie dwóch warunków. Pierwszym z nich jest dokładne określenie osoby, która ma być wydziedziczona. Nie może być żadnych wątpliwości co do jej tożsamości. Drugim warunkiem jest szczegółowe wskazanie powodu wydziedziczenia. Dodatkowy, niewymagany  warunek to brak przebaczenia ze strony spadkodawcy.

Wydziedziczyć możesz nie tylko dziecko, lecz także małżonka, rodziców, czy wnuki. Każdego, kto zgodnie z ustawą byłby uprawniony do dziedziczenia.

Jakie mogą być przyczyny wydziedziczenia?

Wydziedziczenie musi nastąpić z ważnego powodu. Te przyczyny zostały dokładnie określone w Kodeksie cywilnym. Pierwszym powodem wydziedziczenia jest uporczywe postępowanie niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Natomiast drugim powodem wydziedziczenia jest popełnienie przestępstwa przeciwko spadkodawcy lub osobie mu bliskiej. To przestępstwo musi narażać jego zdrowie, życie albo poczucie godności. Uchylanie się od spełniania obowiązków rodzinnych jest trzecią możliwą przyczyną wydziedziczenia członka rodziny w testamencie.

Co oznacza życie w niezgodzie z zasadami społecznymi? Możemy tutaj wymienić między innymi: pijaństwo, zażywanie narkotyków, niemoralne prowadzenie się lub znęcanie się nad osobami bliskimi.

Czy jest możliwe wydziedziczenie dziecka nieślubnego?

Nieślubne dziecko ma prawo do otrzymania zachowku tylko wtedy, gdy jest uznane przez ojca. Jeżeli nie ma ono takiego statusu, to zanim zacznie się ubiegać o należne świadczenie, to musi przejść przez postępowanie spadkowe o nadanie mu prawa do nabycia spadku. Wydziedziczenie dziecka nieślubnego, które nie zostało uznane przez ojca, nie jest możliwe, ponieważ zgodnie z ustawą nie miałoby ono w ogóle prawa do dziedziczenia przed śmiercią rodzica.

Jak się ochronić przed wydziedziczeniem?

Masz tutaj do wyboru aż trzy drogi postępowania. Pierwszą jest podważenie testamentu, drugą – zakwestionowanie wydziedziczenia, a trzecią – uzyskanie przebaczenia od spadkodawcy.

Podważenie testamentu jest możliwe wtedy, gdy sporządzono go pod wpływem błędu lub groźby. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku sporządzenia testamentu własnoręcznie. Wtedy zwróć uwagę na to, czy testament jest podpisany i czy został sporządzony w całości ręcznie. Testament wydrukowany na komputerze jest z mocy prawa nieważny.

Możesz też próbować podważyć przyczyny wydziedziczenia. W tym celu należy zebrać dowody, że na przykład spełniało się obowiązki rodzinne, a Twój ojciec w ogóle tego nie zauważał. Trzecim sposobem na uniknięcie wydziedziczenia jest udowodnienie przed sądem, że spadkodawca Ci przebaczył.

Nawet osoba wydziedziczona może liczyć na pieniądze z polisy na życie spadkodawcy. Takie ubezpieczenie nie wchodzi w skład masy spadkowej, więc nie podlega przepisom prawa spadkowego. Uposażonym może być każda osoba wskazana przez spadkodawcę. Nie tylko z rodziny. Pieniądze z polisy nie podlegają podatkowi od spadków i darowizn. Wypłata pieniędzy z ubezpieczenia nie zwiększa sumy zachowku.

Zespół Nationale-Nederlanden 09.09.2021