O czym mówi morfologia krwi i kiedy warto ją wykonać?

Wykonuje się ją zarówno w celach profilaktycznych, jak i po to, by zdiagnozować chorobę. Morfologia krwi, bo o niej mowa, to jedno z najbardziej podstawowych badań. O czym informuje i w jakich okolicznościach warto się na nią zdecydować?

Morfologia krwi - co to jest?

Chociaż należy do najczęściej przeprowadzanych badań i jest wymagana praktycznie przy każdej wizycie u lekarza specjalisty, wiele osób wciąż nie wie, co to jest morfologia krwi i czemu ma służyć. Dzięki morfologii krwi można ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta, a także wcześnie wykryć pewne niepokojące sygnały, świadczące np. o rozwoju choroby.

Morfologia to badanie krwi wykonywane w początkowej fazie diagnostyki, podczas którego elementy morfotyczne krwi poddaje się analizie ilościowej i jakościowej. Dostarcza ono informacji poglądowych na temat krwinek czerwonych, krwinek białych oraz płytek krwi.

Kiedy zrobić morfologię krwi?

Morfologię krwi warto wykonywać profilaktycznie, nawet jeśli nie została ona zlecona przez lekarza, a organizm nie wysyła żadnych niepokojących objawów. Nie od dzisiaj wiadomo, że lepiej przeciwdziałać niż leczyć. Dlatego warto uważnie obserwować organizm. Istnieje bowiem grupa symptomów świadcząca o konieczności wykonania morfologii krwi. Należą do nich:

  • przewlekłe osłabienie organizmu, męczliwość i brak zapału,

  • gwałtowny i bezpodstawny spadek masy ciała,

  • nawracające infekcje,

  • bóle kostne,

  • skłonność do siniaków,

  • trudno gojące się zranienia.

 

Morfologia krwi w ciąży

Wskazaniem do wykonania morfologii krwi jest także ciąża, nawet ta przebiegająca prawidłowo. Badanie pozwala określić, czy w organizmie ciężarnej nie rozwija się niedokrwistość lub infekcja, która mogłaby zagrozić prawidłowemu rozwojowi dziecka.

W przypadku ciąży pierwszą morfologię należy wykonać do 10. tygodnia od poczęcia, ostatnią natomiast pod koniec trzeciego trymestru – między 38. a 39. tygodniem ciąży. W międzyczasie przyszła matka powinna badać krew jeszcze przynajmniej trzy razy.

W czasie ciąży warto wykonać także szereg innych badań, a wszelkie decyzje podejmować w oparciu o konsultację lekarską, nawet gdy dotyczy z pozoru tak błahych kwestii jak urlop, o czym pisaliśmy więcej w artykule:  Podróżowanie w ciąży – fakty i mity

Morfologia krwi u dzieci

Morfologię krwi wykonuje się również u dzieci. W ich przypadku także zaleca się profilaktyczne przeprowadzanie tego badania, nawet jeśli organizm nie wysyła żadnych niepokojących objawów. Podobnie jak u dorosłych, tak i u dzieci istnieją pewne przesłanki, które wskazują, że należy zgłosić się z pociechą na badanie. Zalicza się do nich: słaby apetyt, częste infekcje, bladość skóry oraz szybkie męczenie się organizmu.

Co ważne, również w przypadku dziecka można liczyć na to, że polisa na życie rodzica pokryje koszty morfologii krwi. Żeby jednak tak się stało, produkt musi pozwalać na objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym członków rodziny ubezpieczenia i zapewniać refundację tego świadczenia.

Morfologia krwi pełna - co zawiera

W praktyce najczęściej wykonuje się tzw. pełną morfologię krwi (morfologia 5 diff.), w przypadku której ilościowej i jakościowej analizie podlegają nie tylko erytrocyty, leukocyty i trombocyty, ale także inne elementy. Każde odstępstwo od przyjętego poziomu może sugerować, że w organizmie dzieje się coś niedobrego. Jakie więc morfologia krwi obwodowej ma normy?

Morfologia krwi normy

Badanie krwi dostarcza wielu informacji, które pozwalają dokonać oceny stanu zdrowia organizmu. Oto główne parametry morfologii krwi:

  • hematokryt (HCT),

  • hemoglobina (HGB, HB),

  • krwinki białe (WBC),

  • bazofile (BASO),

  • eozynofile (EOS),

  • neutrofile (NEUT),

  • limfocyty (LYMPH),

  • monocyty (MONO),

  • erytrocyty (RBC),

  • trombocyty (PLT),

  • rozkład objętości krwinek czerwonych (RDW),

  • średnia objętość krwinek czerwonych (MCV),

  • średnia zawartość hemoglobiny (MCH),

  • średnie stężenie hemoglobiny (MCHC).

Co ważne, trudno jednoznacznie wskazać prawidłowe normy krwi. Ich zakres zależy bowiem od sprzętu i metodologii placówki laboratoryjnej, do której przesłano krew. Dlatego interpretację wyników należy pozostawić lekarzowi. Niemniej, można odnieść się do norm uwzględnionych w poniższej tabeli.

Prawidłowe wartości krwi w różnym wieku

Wiek

Hemoglobina [mmol/l i (g/l)]

Erytrocyty x 10^12/l

Hematokryt [%]

MCV [fl]

MCH [fmol i (pg)]

MCHC [mmol/l i (g%)]

2

7,26 (11,7)

4,7

35%

78

1,55 (25)

20,48 (33)

4

7,82 (12,6)

4,7

37%

80

1,68 (27)

21,10 (34)

6

7,88 (12,7)

4,7

38%

80

1,68 (27)

20,48 (33)

8

8,01 (12,9)

4,7

39%

80

1,68 (27)

20,48 (33)

10-12

8,07 (13,0)

4,8

39%

80

1,68 (27)

20,48 (33)

Kobieta

8,69 (14,0)

4,8

42%

87

1,80 (29)

21,10 (34)

Mężczyzna

9,93 (16,0)

5,4

47%

87

1,80 (29)

21,10 (34)

Źródło: http://pediatra-olsztyn.pl/2018/06/18/morfologia-krwi-obwodowej-czesc-1/

Morfologia krwi interpretacja

Badanie morfologiczne krwi nie może być interpretowane w oderwaniu od norm referencyjnych określonych przez dane laboratorium. Pod uwagę należy wziąć także ogólny stan zdrowia i tryb życia pacjenta, jego wiek czy też przebyte choroby. Dlatego morfologii krwi najczęściej towarzyszy wywiad lekarski oraz zbadanie pacjenta. Takie całościowe ujęcie pozwala właściwie ocenić otrzymane wyniki i podjąć właściwą decyzję co do dalszego leczenia. 

Zobacz też: Podwyższone OB - co oznacza i jakie są przyczyny?

Jakie choroby pozwala wykryć morfologia krwi?

Morfologia krwi pozwala na wczesne wykrycie schorzeń, a co za tym idzie rozprawienie się z nimi, zanim wejdą w groźniejsze stadia. Ujawnia ona również tzw. choroby o utajonym przebiegu, czyli takie, które początkowo nie dają żadnych symptomów, przez co ich rozpoznanie jest niezwykle trudne.

Wśród głównych nieprawidłowości, które morfologia krwi pozwala wykryć, wymienić można:

  • infekcje,

  • alergie,

  • stany zapalne,

  • zaburzenia odporności i choroby autoimmunologiczne,

  • choroby krwi, np. skazę krwotoczną,

  • anemię,

  • nowotwory, w tym białaczkę.

Na podstawie badań krwi diagnozuje się także cukrzycę. Ten problem dotyka coraz więcej osób, także w młodym wieku. Więcej na ten temat można dowiedzieć się z artykułu: Cukrzyca - objawy, leczenie

Ile kosztuje morfologia krwi?

Wykonując morfologię w ramach NFZ, pacjent nie zapłaci nic. Jeżeli jednak z jakichś względów nie może skorzystać z publicznej opieki zdrowia (np. zależy mu na czasie), badanie można wykonać prywatnie. Nie jest ono drogie – kosztuje kilkanaście złotych.

Jak często powtarzać badanie?

Badanie morfologiczne krwi warto wykonywać przynajmniej raz w roku. Z otrzymanymi wynikami należy udać się do lekarza, by ten mógł je zinterpretować. Jeżeli chce się uniknąć stania w kolejkach, warto wykupić prywatne ubezpieczenie. Może okazać się przydatne także w momencie, gdy lekarz zdiagnozuje u nas chorobę. Polisa na życie i zdrowie to dobre rozwiązanie, które gwarantuje dostęp do różnorodnych świadczeń medycznych oraz lekarzy specjalistów. W razie potrzeby oferuje również wsparcie finansowe. 

Z pewnością warto rozszerzyć polisę na życie i zdrowie o ubezpieczenie na wypadek pobytu w szpitalu w wyniku choroby lub wypadku. Pokryje bowiem koszty dodatkowych badań i diagnostyki, o ile będzie ona konieczna po wyjściu ze szpitala. Ubezpieczyciel zorganizuje także za nas wizyty u specjalistów ,a także zapewni dodatkowe świadczenie przy długim pobycie w szpitalu (powyżej 14 dni).

Zobacz też: Odszkodowanie (świadczenie) za pobyt w szpitalu 

Zespół Nationale-Nederlanden 01.03.2020